Wageningen Livestock Research heeft, in opdracht van Vereijken, Trouw Nutrition en het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, onderzoek uitgevoerd naar het Familievoeren-principe. Hierbij leren biggen eten en drinken van de zeug wat leidt tot een betere voeropname rondom het spenen. Het hiervoor speciaal ontwikkelde Familie eetsysteem blijkt een positief effect te hebben op onder meer het aantal eters voor spenen, het speengewicht en het gedrag van biggen. De onderzoeksresultaten worden vandaag gepresenteerd tijdens de tweedaagse vakbeurs voor de varkenshouderij, Dutch Pork Expo in Den Bosch.

Het innovatieve voer- en drinksysteem sluit aan op het natuurlijke gedrag van de zeug en haar biggen. Hierdoor verminderen de negatieve effecten van het speenproces op het welzijn en de gezondheid van de dieren aanzienlijk.

Het verschil in ‘niet-eters’ laat zien dat het nieuwe eet- en drinksysteem het leren eten voor spenen bevordert: 10% niet-eters in het Familie eetsysteem tegenover 22% niet-eters in het controle eetsysteem. Bovendien was onder de biggen uit de Familie eetsysteem groep tijdens de lactatie een betere groei te zien, met als gevolg een hoger speengewicht.

Een ander opvallend resultaat was dat biggen uit de Familie eetsysteem groep minder bijtgedrag vertoonden; dit betekent minder biggen in deze groep met oor- en staartbeschadigingen en huidkrassen veroorzaakt door agressie. Over de hele biggenopfokperiode blijkt het Familie eetsysteem geen invloed te hebben op de groei en voeropname, evenmin op het eindgewicht.

Aangepast kraamhok
Voor dit onderzoek voerde Vereijken verschillende aanpassingen uit aan het kraamhok, zoals een voerplaat voorin het hok waar het voer op valt zodat de zeug zelf haar voergift kan bepalen met hulp van een automatisch systeem dat telkens kleine porties doseert. Andere aanpassingen waren: een drinkbak op de vloer voor de zeug en biggen naast de voerplaat, een verbreding van de box aan de voorkant, extra hokverrijking in het kraamhok en een voerbak met speelmateriaal waaruit de biggen sneller leren eten.

“De kraamperiode is voor de biggen, net als voor puppy’s, heel belangrijk om uit te groeien tot gezonde en sociale dieren. Ik vond het geweldig om elementen uit de gang van zaken in de natuur te kopiëren naar onze kraamstallen. Het is mijn overtuiging dat dit zijn economische vruchten gaat afwerpen en een verbetering van dierwelzijn oplevert. Er is niets mooier dan wanneer dit hand in hand kan gaan”, vertelt hoofd onderzoeker Anita Hoofs van Wageningen Livestock Research.

Bart Hooijer, directeur Vereijken, zegt over het project: “In onze zoektocht naar hoe we een antibioticavrij leven kunnen vergemakkelijken, weten we dat spenen veel stress oplevert. Deze studie, waarbij gekeken werd naar de combinatie van het Familie eetsysteem en Familievoer, laat zien dat de zeug een grote rol kan spelen bij het verlichten van stress rond de speenperiode door haar biggen vast voedsel te leren eten voordat ze spenen. Daarnaast betekent de afname van sociaal ongewenst gedrag door de biggen minder oor- en staartbeschadigingen en daarmee meer premium biggen voor de varkenshouder, dit is geweldig nieuws.”

Achtergrondinformatie onderzoek
Onderzoekers van Wageningen Livestock Research volgden in de periode van mei 2020 t/m januari 2021 in totaal 104 lacterende zeugen en hun biggen op proeflocatie VIC Sterksel. De zes uitgangspunten van het onderzoek waren: leren eten en drinken van de zeug; aroma vanuit zeugenvoer ook in biggenvoer; spelenderwijs leren eten; nestmateriaal beter voor de zeug en daarmee beter voor de biggen; snuit-snuit contact zeug en biggen en snuit-snuit contact tussen zeugen. Het volledige onderzoek is hier te downloaden.

Klankbordavonden
Om de potentieel positieve effecten van zowel het Familie eetsysteem als het Familievoer op de technische resultaten te bereiken, is verdere optimalisatie van het voer en voerregime na spenen nodig. Voor de verdere ontwikkeling van deze systemen organiseert Vereijken in samenwerking met Trouw Nutrition en Wageningen Livestock Research twee klankbordavonden, waarvan de eerste plaatsvindt in week 43. Hiervoor worden zeugenhouders uitgenodigd om aan te sluiten en hun visie en ervaring te delen.